Stichting Adoptie Graven Amerikaanse Begraafplaats Margraten en Mergelland Mannenkoor bereiden zich voor op Amerikareis.
Wie had dat gedacht. Het Mergelland Mannenkoor onder leiding van dirigent Hans Geerkens gaat een week naar Amerika om daar een aantal optredens te verzorgen.
Waarom een bezoek aan Amerika
Op 28 september 2018 organiseert de American WW II Orphans Network (AWON) een galafeest voor haar leden. Deze leden zijn kinderen van Amerikaanse bevrijders die gesneuveld zijn in de Tweede Wereldoorlog. AWON heeft een nauwe band met Margraten. Veel van hun (groot)vaders liggen op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten begraven. Zij kregen geen kans om hun dromen waar te maken, om bij hun gezin te zijn en om te leven in een wereld waarvoor zij hadden gevochten, een vrije en democratische samenleving.
De Stichting Adoptie Graven heeft een groot gezelschap van AWON ontvangen in 2005, 2010 en in 2015 in contact gebracht met de adoptanten van hun (groot)vaders. AWON schonk tijdens hun bezoek o.a. de witte bank die voor het gemeentehuis in Margraten staat. Het bestuur van de Stichting Adoptie Graven werd vorig jaar uitgenodigd om in Washington deel te nemen aan het gala. Vanwege de speciale band tussen de gemeenschap Margraten en de zonen en dochters van de “Margraten Boys” op de begraafplaats zal het Mergelland Mannenkoor uit Margraten meereizen.
Het verblijf in Washington staat in het teken van dankbaarheid en vriendschap. De Stichting Adoptie Graven wil het adoptieprogramma zo breed mogelijk uitdragen door het geven van presentaties. Het koor toont onze dankbaarheid door het verzorgen van een aantal optredens bij vier of vijf speciale gelegenheden. Hiermee wordt Nederland, de Provincie Limburg en met name de gemeenschap van Margraten op een positieve manier uitgedragen.
Mergelland Mannenkoor
Het Mergelland Mannenkoor werd opgericht in 1995 na een reünie van het jongenskoor “De Lentebloempjes”. Het Mergelland Mannenkoor bestaat uit 25 zangers, de meesten zijn tussen de 50 en 65 jaar oud. De koorleden wonen praktisch allemaal in de gemeente Eijsden-Margraten en de ouders en grootouders van enkelen van hen stonden hun land af aan de Amerikanen voor de aanleg van de begraafplaats.
Het repertoire is gevarieerd. Een aantal nummers heeft een directe relatie met de Amerikaanse begraafplaats. Het bekende lied “Do you remember” geschreven door Math Depuits en gecomponeerd door Hub Vanhautem en ook het lied “Mergraote” van de Schintaler komen voort uit de intense gevoelens van dankbaarheid van de inwoners van Margraten voor de Amerikanen.
Onze vaste pianiste Hisae Kuijpers, kan helaas niet meereizen, in haar plaats zal Edith Rutten meereizen en het pianowerk voor haar rekening nemen.
Stichting Adoptie Graven Amerikaanse Begraafplaats Margraten
Op 12 september 1944 passeerden de eerste Amerikaanse troepen de Nederlandse grens in Mesch en duizenden soldaten werden ingekwartierd in heel Zuid-Limburg. De soldaten kregen een goede band met de lokale bevolking in de maanden dat zij hier verbleven. Kapitein Shomon van 611 Grave Registration Company kreeg de opdracht om een locatie te verkennen voor de aanleg van een grote begraafplaats welke hij vond in Margraten.
Vanaf november 1944 tot mei 1945 reden vrachtauto’s volgestouwd met stoffelijke overschotten vrijwel dagelijks door het dorp. De mensen in Margraten waren hier getuige van. Zij hoorden, zagen en roken de oorlog. Sommige gesneuvelde soldaten waren zelfs een deel van het gezin geworden bekenden omdat ze bij hen waren ingekwartierd.
In januari 1945 werd een Burgercomité opgericht, mensen wilden graag iets doen voor de Amerikanen. Kapitein Shomon vroeg hen om de begraafplaats te verfraaien tijdens Memorial Day 1945. Het Burgercomité beloofde bloemen op alle graven te leggen en zo geschiedde.
In maart en april 1945 was het aantal aangevoerde slachtoffers uit Duitsland te veel voor de Amerikanen en mannen uit Margraten werden ingezet om te helpen. Vanuit Amerika kwamen inmiddels veel verzoeken, gericht aan de burgemeester van Margraten, om een foto van het graf van hun zoon of echtgenoot en om bloemen te plaatsen bij zijn graf. Alle traumatische beelden en ervaringen hebben een onuitwisbare indruk gemaakt op de mensen in Margraten. Dit heeft geleid tot een adoptieprogramma dat nu na 74 jaar nog steeds bestaat. Alle 8301 graven en alle 1722 namen in de Muren der Vermisten zijn geadopteerd en er is een wachtlijst van meer dan 400 mensen. Sinds 2017 staat het adopteren van Amerikaanse oorlogsgraven op de nationale lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO.
Optredens in Washington
Het Mergelland Mannenkoor en de adoptiestichting hebben een druk programma. De Stichting draagt het adoptieprogramma breed uit en laat zien dat Margraten haar bevrijders niet vergeten is. Er staan presentaties gepland voor verschillende (veteranen)organisaties zoals de Battle of the Bulge Association (BOBA) en de Gold Star Mothers, de Nederlandse ambassade en de American Battle Monuments Commission.
Daarbij zal de nieuwe promotiefilm worden ingezet die ook hier te vinden is : Stichting Adoptie Graven
In Washington zal de Stichting Adoptie Graven ook de dochters ontmoeten van kapitein Shomon. Kapitein Shomon ligt begraven op de nationale begraafplaats Arlington. Nancy Lewis-Shomon and Suzie Forehand-Shomon zullen samen met de Stichting Adoptie Graven in Washington zijn graf bezoeken.
Het Mergelland Mannenkoor brengt op muzikale wijze de dank van de gemeenschap Margraten over aan de “weeskinderen” van AWON tijdens het gala in het Crystal Gateway Marriott hotel in Washington. Verder treden zij op tijdens de Market Garden herdenking bij het carillon in de omgeving van de Amerikaanse begraafplaats Arlington in Washington DC. Het Nederlands Carillon, een gift van het Nederlandse volk, bevindt zich vlakbij deze begraafplaats. De begraafplaats in Arlington is maar liefst 50 keer zo groot als in Margraten. Het is een gebied van 253 ha met 400.000 graven. Hoewel het een militaire begraafplaats is, liggen er naast militairen ook bekende Amerikanen zoals President Kennedy, astronauten en politici begraven. Het is dan ook heel speciaal dat het Mergelland Mannenkoor hier enkele passende liederen ten gehore gaat brengen.
Verder zal het koor zingen in een bejaardenhuis, the Asbury Methodist Village in Gaithersburg waar veel veteranen uit de “Battle of the Bulge” bij Bastogne hun laatste dagen doorbrengen, in de Baptist Church in Orange (Orange County), tijdens de kranslegging bij het WWII-monument op de National Mall en tijdens de zondagviering in de St. Joseph’s Catholic Church in Washington.
Hoe bereidt dirigent Hans Geerkens zich voor?
Hans vertelt: het toeval wil dat op het moment waarop de voorbereiding voor de reis naar Amerika begon, mijn vader mij vroeg om de adoptie van het graf op het Amerikaans kerkhof in Margraten over te nemen. Voor mij was dat aanleiding om meer te lezen over het Amerikaans kerkhof in het algemeen en over de soldaat Earl J. Lawson in het bijzonder. Earl was 19 en sneuvelde 1 maand na zijn aankomst in Europa tijdens de achtervolging van de vijand in de buurt van Stadtilm (D). Mijn gedachten gingen direct naar zijn ouders. Hoe voelt het om te vernemen dat je 19 jarige zoon is gesneuveld in de eindfase van de oorlog. Dat moet verschrikkelijk zijn geweest.
Met dat gevoel begin je aan de voorbereiding van de concertreis en de keuze van de liederen. Daarbij kom je dan het lied van de Schintaler “MERGRAOTE” tegen waarin een tekst is opgenomen die iedereen confronteert met de werkelijkheid: ICH VRAOG MICH AAF?……… DEEG ICH DAT AUCH VEUR DICH? Zeg het maar, wat is uw antwoord?
Om nog meer inspiratie op te doen las ik het boek KRUIZEN IN DE WIND, geschreven door Captain Shomon. Ik besefte toen pas dat de troepen van helden gevolgd werden door de helden van de begraafdiensten. Zij identificeerden en verzorgden hun gesneuvelde makkers en gaven hen hun al dan niet tijdelijke rustplaats, zoals in Margraten. Dit, samen met de verhalen van diverse leden van het Mergelland Mannenkoor, heeft ons tot een keuze van liederen gebracht.
